Belıc  wunağom şış. G’ını l’epkır be meh’u g’ını fıjı şha, g’ını more, brokoli g’ını, Bürüksél g’ını, thape g’ını,  g’ınıf, g’ını kolen. Nekığe gını fede be zetéfığe şıtıx.

g’ını fıjı şhar s’’ıfıxeme şüı yal’eğo yaşke şıt. Xelı witamin re minéral maddéxemç’e s’’ıfıxeme yaxeth’ıç’ınığere ya psewunığem beç’e yişüağe yéç’e şıt. g’ını fıjı şhar ş`ımafe şxınıme yaqos’’ı yéğal’ep’eşüke şıt. Calsium, fosfor fede minéralxeme yapemış`e A, B1, B2, B12, re C witaminxemıç’i baye şıt. S’’ıne zereşhaperem fede g’ını şıhağe, g’ını ğaşöuğe, g’ını şxını zetéfığexeri yiraş`ı.

 

g’ını fıjı şhaxer ya yinığeç’e g’ını şha s’’qu, g’ını fızegu şha, g’ını şha yinı, g’ını şha yinışe fede yaş`ıç’eç’e zetéfığex. Mıxeme yapemış`e kızşısıre ğe wah’témç’e g’ını pasexer, ğetxape g’ınıxer, ş`ımafe g’ınıxer, ğemafe g’ını fede zetéfığexer yiex.

 

Waşö şıatağer zequre g’ını fıjı şhar, bjıha fejeğumre ğetxape yiç’ığoem yafızegu şıatağe wah’tem kışesıx. Ğemafe ğem kışısıre g’ını paser, mı wah’tem febedede zıh’urem g’ınım yégoawezı doğe mıh’uğe yéş`ı, yét’oane ğemafe şxını wus’ı şükont’eğaç’e zetéfığe be zereşıem peé ğemafem g’ını keağasırep. G’ını fıjı şhaxer adere g’ınıxeme yafede şıatağem zerequrem peé ºC 15.5  re ºC – 21.5 ya fızegu febağem şüışeje kışesı. ºC 24  yixe zıh’urem g’ını şhaxeme doğe zeqöas’’ışıha. Şeşı mafe febağem yafızegu yil’ı zebleh’uğer ºC 5 h’ume nah yéqu ºC -10 nefse yémıquğe feh’urep.

 

G’ınım adere wus’ı şükont’ğaçexeme yafedize yat’e zexez’ı yiep. Pşah’o xel’e yat’e leşım re yét’e lığı fede yat’e zebleh’uğe zawlem yéqo şıt. Neha doğe kitınıç’e yéqupere yat’er xel’ı minéralç’e baye leşı dede şımıte yat’er arı.

 

G’ını ç’exer hasexeme ya xewtağe keç’ıx, ğaharezığe hasexeme cm 2.5 – 3 yik’uwağe ya xeğath’ığe, çezuwxeme yafızegu ç’exer cm 15 yazepeşışağe zırıze yaxetl’hanızı yişıu yat’e téwukudıyejışt. Ç’exeme yatél’ı yat’em yiujuğe cm 2.5 – 3 huşt. Ç’exer xemıl’ha rapç’e hasem xeğath’ığe çezuwxeme ya t’`oaç’e psıç’e ğaws’’ınığen fay. Ç’exer keç’e  thape 3 – 4 şıpke yaé h’uğe g’ını ç’ısexer xatem zışıdğat’ısıştı ç’ıp’exeme, yaxeğath’ığe çezuwxeme, yaze peşışağe cm 50 – 70 h’une g’ını ç’ısexeme yafızeguxeri cm 45 – 60 h’une yaxeğath’ığexeme ya det’ğat’ıshajıştıx. Ğat’ısınır k’ös’’ı  ş`ağer ziç’ıre xatem yét’onere ş`aç’e şıpş`eşüne meh’u. Ç’e yéwtınır jönığe mazem féjağe şışhah’u mazem nesfe zetéfığe kebğase pş`ım l’eişt. Keğasın ş`enır zépxığer bez’erım zışaşefıre waxter arı. Kesığe g’ınım yiğoyığor şepıwoğ mazemre xek’uwoğ mazer arı.

 

Tahape yinı be zıpıtı h’ure g’ınır kızışısıştı yat’em yixeth’ıç’ınığe maddémç’e baye h’un fay. Ay peé blım yébzı sığem şışe zı dekarım ton 4 – 5 tétekoğen fay. Fosfor yébzım yizeç’erer

Ğatısığoem yape, azot yébzıri t’`uo zefegoşığe, ğat’sınım kışnewujı yiznıkor,  adere kenağe nıkori yét’oanere cüçönığom yétığen fay.

 

G’ını fıjı şha keğasınım kindede pımıl’ağo meh’u pase ğat’sığe zıh’urem fabe qoaç’em yépxığe psı feyene meh’u. Kıxaç’ere wus’ı hawliyém yibağeç’e  cüçönığo 1 – 2  feyeşt.

 

G’ını hant’rap’iy, pş`eşeh’u re bjız’exeme ya yağe cade yiraxı ay peé inséktisit awu yéwoğen fay.

 

G’ını şhaxer wuz faye yinığem zınesırem, zığat’ısığem şéğawblağe maze 3 – 5 kışnewujı wuğoyın l’eine meh’u. Neha bere  şepıwoğ mazem şıfeje ğetxapem nefse wuğoyın l’eç’ışt.


гыны къабаскъэ
 
ицIхэр: адыгэ: араб: ملفوف ,тр: лахьана, фр: джхьоу инг: джаббагэ, рус: капуста латин гыны (брассиджа олэраджэа)

                        
 
бэлыдж  унагъом шыш. гыны лъэпкъыр бэ мэхъу гыны фыжы шхьа, гыны морэ, брокъоли гыны, бурукъсел гыны, тхьапэ гыны,  гыныф, гыны къолэн. нэкъыгъэ гыны фэдэ бэ зэтефыгъэ шытых.
гыны фыжы шхьар цIыфыхэмэ шъуы ялъэгъо яшкъэ шыт. хэлы уитамин рэ минерал маддехэмкIэ цIыфыхэмэ яхэтхъыкIыныгъэрэ я псэуныгъэм бэкIэ ишъуагъэ yекIэ шыт. гыны фыжы шхьар шIымафэ шхынымэ якIоцIы yегъалъэпIэшъукъэ шыт. джалсиум, фосфор фэдэ минералхэмэ япэмышIэ а, б1, б2, б12, рэ дж уитаминхэмыкIи бае шыт. цIынэ зэрэшхьапэрэм фэдэ гыны шыхьагъэ, гыны гъашъоугъэ, гыны шхыны зэтефыгъэхэри ирашIы.
 
гыны фыжы шхьа зэтфыгъэхэр
гыны фыжы шхьахэр я иныгъэкIэ гыны шхьа цIкIу, гыны фызэгу шхьа, гыны шхьа ины, гыны шхьа инышэ фэдэ яшIыкIэкIэ зэтефыгъэх. мыхэмэ япэмышIэ къызшысырэ гъэ уахътемкIэ гыны пасэхэр, гъэтхапэ гыныхэр, шIымафэ гыныхэр, гъэмафэ гыны фэдэ зэтефыгъэхэр иэх.
 
зыфае оэр къызышысырэ гъэхэр
уашъо шыатагъэр зэкIурэ гыны фыжы шхьар, бжыхьа фэжэгъумрэ гъэтхапэ икIыгъоэм яфызэгу шыатагъэ уахътэм къышэсых. гъэмафэ гъэм къышысырэ гыны пасэр, мы уахътэм фэбэдэдэ зыхъурэм гыным yегоауэзы догъэ мыхъугъэ yешIы, yетIоанэ гъэмафэ шхыны уцы шъукъонтIэгъакIэ зэтефыгъэ бэ зэрэшыэм пэе гъэмафэм гыны къэагъасырэп. гыны фыжы шхьахэр адэрэ гыныхэмэ яфэдэ шыатагъэм зэрэкIурэм пэе ºдж 15.5  рэ ºдж – 21.5 я фызэгу фэбагъэм шъуышэжэ къышэсы. ºдж 24  ихэ зыхъурэм гыны шхьахэмэ догъэ зэqоацIышыхьа. шэшы мафэ фэбагъэм яфызэгу илъы зэблэхъугъэр ºдж 5 хъумэ нахь yекIу ºдж -10 нэфсэ yемыкIугъэ фэхъурэп.
 
зекIурэ ятIэр
гыным адэрэ уцы шъукъонтIгъачъэхэмэ яфэдизэ ятIэ зэхэдзы иэп. пшахъо хэлъэ ятIэ лэшым рэ yетIэ лыгъы фэдэ ятIэ зэблэхъугъэ заулэм yекIо шыт. нэхьа догъэ къитыныкIэ yекIупэрэ ятIэр хэлъы минералкIэ бае лэшы дэдэ шымытэ ятIэр ары.
 
гъатIысыгъо уахътэр
гыны кIэхэр хьасэхэмэ я хэутагъэ къэкIых, гъахьарэзыгъэ хьасэхэмэ джм 2.5 – 3 икууагъэ я хэгъатхъыгъэ, чъэзуухэмэ яфызэгу кIэхэр джм 15 язэпэшышагъэ зырызэ яхэтлъхьанызы ишыу ятIэ теукъудиэжышт. кIэхэмэ ятелъы ятIэм иужугъэ джм 2.5 – 3 хьушт. кIэхэр хэмылъхьа рапкIэ хьасэм хэгъатхъыгъэ чъэзуухэмэ я тIIоакIэ псыкIэ гъауцIыныгъэн фаy. кIэхэр къэкIэ  тхьапэ 3 – 4 шыпкъэ яе хъугъэ гыны кIысэхэр хатэм зышыдгъатIысышты кIыпIэхэмэ, яхэгъатхъыгъэ чъэзуухэмэ, язэ пэшышагъэ джм 50 – 70 хъунэ гыны кIысэхэмэ яфызэгухэри джм 45 – 60 хъунэ яхэгъатхъыгъэхэмэ я дэтIгъатIысхьажыштых. гъатIысыныр къ'оцIы  шIагъэр зикIырэ хатэм yетIонэрэ шIакIэ шыпшIэшъунэ мэхъу. кIэ yеутыныр жъуныгъэ мазэм фежагъэ шышхьахъу мазэм нэсфэ зэтефыгъэ къэбгъасэ пшIым лъэишт. къэгъасын шIэныр зепхыгъэр бэдзэрым зышашэфырэ уахтэр ары. къэсыгъэ гыным игъоигъор шэпыогъ мазэмрэ хэкуогъ мазэр ары.
 
Yебзы yетыкIэ
тахьапэ ины бэ зыпыты хъурэ гыныр къызышысышты ятIэм ихэтхъыкIыныгъэ маддемкIэ бае хъун фаy. аy пэе блым yебзы сыгъэм шышэ зы дэкъарым тон 4 – 5 тетэкъогъэн фаy. фосфор yебзым изэкIэрэр
гъатысыгъоэм япэ, азот yебзыри тIIуо зэфэгошыгъэ, гъатIсыным къышнэужы изныкъор,  адэрэ къэнагъэ ныкъори yетIоанэрэ джуцоныгъом yетыгъэн фаy.
 
YеплъыкIэ
гыны фыжы шхьа къэгъасыным къиндэдэ пымылъагъо мэхъу пасэ гъатIсыгъэ зыхъурэм фабэ кIоакIэм yепхыгъэ псы фэенэ мэхъу. къыхакIэрэ уцы хьаулием ибагъэкIэ  джуцоныгъо 1 – 2  фэешт.
 
иягъэ yезгъакIырэ хьацIы уцыхэр
гыны хьантIрапIи, пшIэшэхъу рэ бжыдзэхэмэ я ягъэ джадэ ирахы аy пэе инсекътисит ау yеогъэн фаy.
 
гъоин
гыны шхьахэр уз фае иныгъэм зынэсырэм, зыгъатIысыгъэм шегъаублагъэ мазэ 3 – 5 къышнэужы угъоин лъэинэ мэхъу. нэхьа бэрэ  шэпыогъ мазэм шыфэжэ гъэтхапэм нэфсэ угъоин лъэкIышт.

зытхыгъэр
хьаткъо нури эрсоy